Bartın Üniversitesi (BARÜ) Orman Fakültesi Silvikültür Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Halil Barış Özel, son 60 yılın en sıcak ve kurak döneminden geçildiğini belirterek orman yangınları konusunda uyarılarda bulundu. Özel, yangınlarda can siparane mücadele eden ekipleri de eleştirenlere de tepki gösterdi.
Prof. Dr. Halil Barış Özel, Türkiye'de son 60-70 yılın en sıcak ve kurak Haziran ve Temmuz aylarını yaşandığını belirterek orman yangınları konusunda uyarılarda bulundu.
2021 orman yangınların Akdeniz ve Ege bölgesinde görüldüğü belirten Prof. Dr. Özel sıcak havalarda birlikte son dönemde ise Türkiye'nin her bölgesinin orman yangınları tehdidi ile karşı karşıya bulunduğunu kaydetti.
Özel, "içinde bulunduğumuz dönen hava sıcaklığı açısından oldukça kritik bir dönemden geçiyoruz. Yapılan değerlendirmeler ve istatistiki açıklamalar sonucunda son 60-70 yılın en sıcak, en kurak Haziran ve Temmuz aylarını geçiriyoruz. Bilindiği üzere orman yangınlarımız önceleri Akdeniz ikliminin hakim olduğu, yüksek sıcaklıkların ve düşük nemin etkisiyle yanıcı maddenin bir anda çoğaldığı ve ortamın tamamen kuruyarak, en küçük kıvılcımdan büyük yangının çıktığı çoğunlukla Akdeniz ve Ege bölgelerinde meydana gelmekteydi. Hepimizin hatırlayacağı üzere 2001 yılında meydana gelen büyük yangınların hemen hemen tamamı Antalya, Mersin ve Muğla'da meydana gelmişti. Fakat içinde bulunduğumuz dönem o kadar kritik bir dönem ki artık hava sıcaklıkları ve kuraklığın ülkemizin hemen her yerinde etkili olmasıyla birlikte İç Anadolu, Karadeniz, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgemizde de orman yangınların oluşmaya başladığını ve tehdit edici boyutlarda olduğunu görüyoruz" dedi.
Ormanların korunması için alınan tedbirlere herkesin hassasiyet uyması gerektiğini anlatan Özel, "Lütfen ormanlarımıza orman kaynaklarımıza yaklaşmayalım. Orman kaynaklarımızın içine girmeyelim. 2 dakikalık mangal keyfi için can ve mal kaybına sebep olan bu doğal büyük afetlere sebebiyet vermeyelim. Bilindiği üzere orman yangınların en önemli kaynağının yüzde 80 ve 90 oranı insan kaynaklı ortaya çıkıyor. Bunun temelinde yatan en önemli husus dikkatsizlik ve olayın öneminin farkına varmamak. Zaten kanunlarımız ormanlara 4 km mesafede ateş yakılmasını, anız yakılmasını yasaklıyor. Lütfen bu sıcak kurak dönemde ormanlara girmeyelim, ateş yakmayalım. Ormanların kenarından geçerken arabamızın penceresinden izmarit atmayalım. Yol kenarlarına özellikle cam şişleri kırıp atmayalım. Bunlar prizma etkisiyle kıvılcım oluşmasına neden oluyor. Ekiplerimizin cansiparane vermiş olduğu mücadele maalesef önemli can ve mal kaybına sebep olduğu gibi bu yangınların önüne geçmekte kolay olmuyor" diye konuştu.
Orman yangınla mücadele ekiplerinin büyük bir özveri ile söndürme çalışmaları yürüttüğünü de belirten Özel, yapılan eleştirilere de tepkiye gösterdi. Özel, "Tarım ve Orman Bakanlığı'mızın ve Orman Genel Müdürlüğü'müzün tecrübesi ve deneyimi Avrupa ve dünya ortalamasının üzerinde. Ülkemizde büyük yangınlara müdahale süresi ortalama 11 dakika. Bu da oldukça iyi bir ortamla. Ekipman ve teknoloji açısından OGM ve Orman Bakanlığı'nın diğer kurumlarımız üst düzey yangın önleyici ve yangın izleyici ve önleyici İHA'lar başta olmak üzere, yapay zeka destekli teknolojiyi birliktelik kullanıyorlar. Yangın çıkma riski olan yerleri bu şekilde yakından izliyor, yakından takip ediyorlar. Ben yangına müdahale konusunda ekiplerimize yapılan eleştirileri de gerçekten acımasız ve yersiz buluyorum. Bu konuda insanlar ellerini vicdanına koyarak uğraşılan konunun ne kadar önemli ve tehlikeli olduğunu Yeşil Vatanı korumak için ülkemiz için de bu konunun değerli olduğunu unutmasınlar. Bu insanlar ailelerini günlerce aylarca yangınlarla müdahale ediyorlar" dedi.
Çam ormanlarına dikkat
Halil Barış Özel, yangınların büyümesinde ve ilerlemesine rüzgarın yanı sıra çam ağaçlarının da etkili olduğunu ifade ederek, "Yangınların büyümesinde halkın çam olarak bildiği iğne yapraklı ağaçlar da etkiliyor. Rüzgarın da etkisiyle alevler, hızla ilerleyebiliyor. Araştırmalar bir kozalağın 100 km mesafeye kadar alev halinde fırlayarak yeni yangınlar meydana getirebildiğini ortaya koruyor. Bu noktada gerçekten küçük bir dikkatsizliğimiz 5 dakikalık mangal keyfi sonrası söndürmeden bıraktığımız ateşin sebep olduğu felaketin boyutunu belirlemek zor" diye konuştu.
Bir günde yanan yerler 10 yılda geri dönüyor
Özel, bir kaç günde yanarak kül ormanların yerine dikilecek yeni fidanların ise 10 yılda ekosisteme katılabilirsiniz ifade etti. Prof. Dr Özel, "Orman ekosistemini oluşturması amacıyla yaptığımız dikim ve ekim faaliyetleri sonucunda da yine pozitif cevapları doğa bize ilk 5 yıl içinde veriyor. 10 yıl içerisinde de yavaş yavaş ekosistemi sağlam temel şeklinde atıldığını görüyoruz" ifadelerini kullandı.
