Karabük’ün Safranbolu ilçesinde 364 yıl önce kurulan Yemeniciler Arastası’nda bir zamanlar 47 dükkân faaliyet gösterirken, bugün sadece tek bir yemeni ustası mesleği ayakta tutmaya çalışıyor.
UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan tarihi Safranbolu’da yüzyıllardır süregelen yemenicilik mesleğinin son temsilcisi Erhan Başkaya, Yemeniciler Arastası’ndaki tek dükkânda üretim yapmaya devam ediyor.
Başkaya, yemeni ayakkabılarının tamamen doğal malzemelerden üretildiğini belirterek, “Yemeninin tabanı manda derisinden, üstü ise büyükbaş hayvan derisinden yapılır. Çok rahattır, ayağın şeklini alır. Terletmez, koku yapmaz” dedi.
364 Yıllık Geleneğin İzleri
1661 yılında kurulan Yemeniciler Arastası’nda geçmişte lonca sistemiyle işleyen bir düzen olduğunu anlatan Başkaya, şu ifadeleri kullandı:
“Ustalar, çırağın yaptığı ürünü kontrol ederdi. Eğer ürün kusursuzsa dükkân açma izni verilirdi. Açılan dükkân da sürekli denetlenirdi. Yapılan hatalar tekrarlanırsa, ustanın pabucu dama atılırdı. Bugün kullandığımız ‘pabucun dama atılması’ deyimi buradan gelir.”
Kurtuluş Savaşı’nda Orduya Yemeni
Başkaya ayrıca, Yemeniciler Çarşısı’nda ustaların, kalfaların ve çırakların gece gündüz çalışarak Kurtuluş Savaşı döneminde orduya haftada 11 bin çift yemeni gönderdiğini ifade etti.
Bugün yalnızca bir dükkânın kaldığı tarihi arasta, hem kültürel mirasın hem de unutulmaya yüz tutmuş bir mesleğin son izlerini taşıyor.
