UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan ve dünyanın en iyi korunan kentleri arasında bulunan Safranbolu’da, 9. Safran Festivali tüm coşkusuyla devam ediyor.
Festivalin ikinci gününde, 50 dönümlük üretim alanına sahip Safranova’da ilk kez Safran Festivali çeşitli etkinliklerle kutlanmaya devam ediyor. Gün, müzik dinletisiyle başlarken; fotoğraf sergisi, kitap imza günü, safran yetiştiricilik standı ve safranlı lokum kazanı kaynatma etkinliği yoğun ilgi gördü.
Safranbolu Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Erol Altuntepe, 50 dönümlük arazi üzerinde 10 dönümüne safran ekimi yapıldığını belirterek bu yıl iki buçuk kilo civarında safran hasadı yapılmasını beklediklerini ifade etti. Başkan Altuntepe, festivalin sadece bir tarımsal etkinlik değil, markalaşma yolunda önemli bir dönüm noktası olduğunu vurguladı.
Altuntepe, "9 yıl önce ekilen bu festivalin tohumu, bugün bir fidan gibi büyümeye devam etmektedir. İçinde bulunduğumuz bu tesis, yani Safranova, İl Tarım Orman Müdürlüğü ile Safranbolu Ticaret Sanayi Odası ortaklığında Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı'nın katkılarıyla hayata geçirilen lavanta kokulu Safranbolu bahçesi ve markalaşma yolunda Safran projelerinin uygulama sahası Safranbolu'nun yüz akıdır.
SAFRAN ARTIKI BİLİNÇLİ MARKALAŞMANIN SEMBOLÜDÜR
Safranova, tarımsal üretimin sadece bir ekonomik faaliyeti değil, aynı zamanda kültürel bir binası korunması ve yeni nesillere aktarılmasına aracı olan bir başarıdır. Yaklaşık 60 yıldır işlenmeyen, 50 dekarlık bu alanda projeyle birlikte yeniden üretim başlamış. Bu sayede altın alanlar yalnızca toprağa değil, bölge altına geri kazandırılmıştır. Bu proje safran üretiminin sadece devamlılığı değil, yerinde ve astronomi bu şekilde sürdürülebilirliğinin de güvence altına almıştır. UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Safranbolu'da, adını taşıyan bu çiçek kendi doğal ve tarih coğrafyasında yeniden kök salmaktadır. Safranbolu Safranı artık sadece bir geçmişin temsili değil, planlı üretimin, denetimli gelişimin ve bilinçli markalaşmanın sembolüdür.
SAFRANOVA FAALİYETLERİ İSTİHDAMI DESTEKLİYOR
Safranova markası çatısı altında yürütülen faaliyetler, aynı zamanda kırsalda doğrudan ve dolaylı istihdamı da desteklemektedir. Saha çalışmaları, üretim süreçleri, atölye uygulamaları ve turizm faaliyetleri sayesinde yeni iş alanları açılmış, kadın emeği başta olmak üzere yerel iş gücünün katılımı teşvik edilmiştir. Kurduğumuz disiplinasyon ünitesi satış ofisleri, lavanta labirenti ve çeşitli tematik atölyeleriyle proje alanının üretim ötesine geçmiş, ziyaretçilerin deneyimleyebileceği, öğrenebileceği ve katkı sunabileceği bir yapıya kavuşmuştur. Safranbolu Ticaret ve Sanayi Odası olarak bizler bu ve benzeri projelerin yalnızca başlangıç olduğunu düşünüyor, kırsalda sürdürülebilir kalkınma ve yerel değerlerle markalaşma konusunda üzerimize düşen sorumluluğun gereğiyle hareket ediyoruz.
BU FESTİVAL; GEÇMİŞİ SAHİPLENMENİN, BUGÜNÜ ÜRETMENİN, GELECEĞİ İNŞA ETMENİN VESİLESİDİR
Safranbolu Safranı bu bilinçle bu topraklarda hak ettiği değeri bulmaya devam edecektir. Bu festival yalnızca bir hasat kutlaması değil, geçmişi sahiplenmenin bugünü üretmenin geleceği inşa etmenin bir vesilesidir. Hep birlikte kıymetini bildiğimiz bu değeri yine hep birlikte geleceğe taşıyacağız." ifadelerini kullandı.
SAFRANBOLU SAFRANI DÜNYANIN EN KIYMETLİ SAFRANLARI ARASINDA
Safranbolu İlçe Tarım Müdürü Mehmet Akgül ise yaptığı konuşmada, Safranbolu safranının dünyadaki en kaliteli türler arasında yer aldığını söyledi.
Akgül konuşmasının devamında,
"UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Safranbolu, yalnızca mimarisiyle değil yüzyıllardır safran üretimiyle de tanınmaktadır. Safranbolu'da yetişen Safran, içerdiği ve uluslararası safran standardı olan ISO 3632’ye göre en üst kalite olan birinci kategoride değerlendirilmektedir. Bu da demektir ki Safranbolu safranı dünyadaki en kıymetli safranlar arasında yer almaktadır.
COĞRAFİ İŞARETLİ KIRMIZI ALTIN: SAFRANBOLU SAFRANI
Ayrıca Safranbolu Safranı 2010 yılında Kaymakamlığımız ve Esnaf Odası’nın girişimiyle coğrafi işaret tescili almış, 2024 yılında yine yapılan girişimlerle Avrupa Birliği coğrafi işaretli ürünü baharat dalında Türkiye'de bir ilk olarak coğrafi şartlı tescillenmiştir. Avrupa Birliği coğrafi işaretle tescillenmiştir. Bu teşhir sadece bir belge değil. Uluslararası pazarda ürünümüzün tanınmasını ve korunması adına çok önemli bir adım olmuştur.
2000’li yıllarda yaklaşık bir dekar alanda Davut Obası Köyü'nde iki tane üreticinin elinde kaldığını bildiğimiz Safranbolu'da safranı, Kaymakamlığımızın ve İlçe Tarım Müdürlüğü’müzün o dönemki girişimleriyle ve yapılan projelerle bugün 50 üreticiyle 110 dekarlık alanda üretilerek Safranbolu'da üretimin geldiği noktayı bize göstermektedir.
ÇALIŞMALARIMIZIN EN GÜÇLÜ ÖRNEĞİ: SAFRANOVA
Bu çalışmaların sahaya yansıyan en güçlü örneği bugün burada bulunduğumuz Safranova projesi olmuştur. İlçe Tarım Müdürlüğü olarak Safranbolu safranının korunması, yaygınlaştırılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması, katma değerli hale getirebilmesi için yürüttüğümüz çalışmalardan biri olan Lavanta Kokulu Safran Bahçesi Projesi ve markalaşma yolunda safran projeleri Safranova markasının çatısını oluşturmaktadır.
Safranova yalnızca bir proje değil, aynı zamanda bilimsel verilerle planlanmış, sahaya dayalı üretim modeline örnek teşkil eden bir uygulama sahasıdır. İlçemizde safran tarımının gelişimi için bugüne kadar yürütülen çalışmaların önemli bir durağı haline gelmiştir. İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü olarak bu eşsiz bitkinin hem üretim, hem de genetik kaynak olarak korunması ve gelişmesi için çalışmalarımıza tüm kararlılığımızla devam edeceğiz. " dedi.
Safranbolu Kaymakamı Hayrettin Baskın da konuşmasında, safranın kültürel ve tarihi önemine vurgu yaparken,
"Safran, bugün itibariyle tüm ihtişamıyla, tüm zarafetiyle hasadını gerçekleştirmek üzere burada. Safran çiçeğimiz, safran bitkimiz bizler için sadece bir bitkiyi sadece bir çiçeği değil, aynı zamanda ilçemiz, ilimiz, hatta bölgemiz adına bir kültürün, bir tarihin, bir estetiğin ifadesidir. Bir kilogram safran elde edebilmek için, 150 bin kişiye ihtiyaç duyuluyor. Bu kadar özel, bu kadar müstesna bir bitkiden bahsediyoruz. Dolayısıyla esasen Safranbolu ölçeğinde 90’lı yılların sonuna doğru neredeyse bitme noktasına gelmiş bir bitki, kamu kurum ve kuruluşlarımızın teşebbüsüyle bir proje haline getirilerek yeniden ihya edilmiş ve üretime sokulmuş. An itibariyle 110 dekarlık alanda, neredeyse 50 çiftçimiz tarafından, sanırım 14 köyümüzde üretimimiz devam ediyor.
Temel amacımız bundan sonra üretimi çok daha büyük ölçekte, çok daha geniş alanda Safranbolu ölçeğinde gerçekleştirmek. Şüphesiz bugün itibariyle festivalimizin ikinci kısmını gerçekleştirdiğimiz şu alanda, şu bina içerisinde safranın, safran çiçeğimizin çok çeşitli sektörlerde değerlendirilişine konu olan şu binanın inşa ediliyor olması ve safranımızın bu ürünler dahilinde pazarlanıyor olması da büyük bir önem ifade ediyor.
Dolayısıyla ben bu vesileyle bu güzel süreci bu noktaya getiren tüm kamu kurum ve kuruluşlarımıza, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı'mıza, İlçe Tarım Orman Müdürlüğümüze, Belediye Başkanlığımıza, Ticaret ve Sanayi Odamıza, Valiliğimize, İl Özel İdaremize, Kültür Turizm Müdürlüğümüze, sürece katkı sunan tüm paydaşlara, kişime, kurumlara çok çok teşekkür ediyorum." diyerek sözlerini noktaladı.
Bu yıl safranda, tüm şartlar normal olursa, 2 buçuk kilogram hasat hasat edilecek. Safranın kilosunun ise 600 bin liradan satışa sunulması bekleniyor.
BAKKA Genel Sekreteri Mehmet Çetinkaya ise etkinlikte yaptığı konuşmada şu ifadelere yer verdi;
"Sanayi ve Teknoloji Bakanlığımızın koordinasyonunda yürütülen kısa adı SOGEP olan (Sosyal Gelişmeyi Destekleme Programı) aracılığıyla bölgemizde birçok önemli proje ve faaliyet gerçekleştirilmiştir. Bu programla; istihdam edilebilirliğin artırılması, sosyal girişimciliğin desteklenmesi, sosyal içerme ve kurumsal sosyal sorumluluğun geliştirilmesi öncelikleriyle, dengeli kalkınmaya hizmet eden birer sosyal politika aracı olarak uygulanmaktadır.
Karabük ilimizde Bakanlığımız koordinasyonunda 2019–2023 yılları arasında toplam 8 proje başarıyla tamamlanmıştır. Bu projelere 2025 yılı fiyatlarıyla yaklaşık 78 milyon lira destek sağlanmış, 106 milyon liralık yatırımın hayata geçirilmesine vesile olunmuştur.
2024 yılında ise Karabük’teki kurumlarımız tarafından yürütülen 2 proje için sözleşme imzalanmış, 2025 yılında da 3 projenin başvuru değerlendirme süreci olumlu sonuçlanmıştır.
Bugün içinde bulunduğumuz bu alan, 2021 yılında Karabük İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından başvurusu yapılan “Lavanta Kokulu Safran Bahçesi Projesi” ile başlayan ve 2023 yılında “Markalaşma Yolunda Safran Projesi” ile devam eden desteklerimizin bir parçasıdır.
Bu projeler, kadınların ve gençlerin kırsal kalkınma süreçlerine daha fazla katılımını, agro-turizm faaliyetlerinin gelişmesini ve Safranbolu’nun markalaşmasını teşvik etmektedir.
Lavanta Kokulu Safran Bahçesi Projesi kapsamında kullanılan 45 dekarlık tarım arazisi, lavanta ve safran üretimiyle katma değerli hale getirilmiş, bu üretim süreçlerinde kadınların ve gençlerin istihdamı desteklenmiştir. İlk kez bu temada bir üretici birliği kurularak Safranova markası altında üretilen ürünlerin ticarileştirilmesi sağlanmıştır.
Proje ile kurulan distilasyon ünitesi sayesinde de katma değeri yüksek yeni ürünlerin üretilmesine imkân tanınmıştır.
Üretimde sürdürülebilirliği ve verimliliği sağlamak amacıyla çiftçilerimize verilen eğitimler ve üretilen ürünlerin satış ve pazarlamasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Proje ortağı olan Safranbolu Ticaret ve Sanayi Odası’nın önemli katkılarıyla Safranbolu safranının ve safran içerikli ürünlerin tanıtımı ve markalaşması yönündeki faaliyetlerin de sürdürüleceğine inanıyoruz.
Kısa süre önce tamamlanan Markalaşma Yolunda Safran Projesi ile doğa ve kültür turizmi potansiyelinin geliştirilmesi, kırsal turizm alanında istihdam çeşitliliğinin artırılması hedeflenmiştir.
Halihazırda lavanta ve safran üretimi yapılan 45 dekarlık bu arazi üzerinde, bölgede üretilen tıbbi ve aromatik bitkilerin yaygınlaştırılması amacıyla Çiftçi Eğitim Serası, üretim ve pazarlamayı desteklemek için Tasarım Atölyesi, yöresel gıda üretimini çeşitlendirmek üzere Gastronomi Atölyesi, doğa gözlemi ve fotoğrafçılık becerilerini geliştirmek için Doğa Gözlem ve Fotoğrafçılık Atölyesi, çocuklarımızın vakitlerini verimli değerlendirmelerini sağlamak amacıyla da Küçük Eller Atölyesi kurulmuştur.
Bu etkinlik vesilesiyle projelerimize emek veren tüm kurum ve kuruluş temsilcilerimize, üreticilerimize ve paydaşlarımıza teşekkür ediyor, destekleriyle bölgesel kalkınmamıza katkı sunan herkese şükranlarımı sunuyorum.
Ajans olarak, paydaşlarımızla iş birliği halinde yürüttüğümüz projeler vasıtasıyla bölgemizin ekonomik ve sosyal kalkınmasını desteklemeye devam edeceğiz. Karabük İl Tarım ve Orman Müdürlüğü’nün ve Safranbolu TSO’nun bu örnek projelerinin, bölgemizin diğer paydaşlarına da ilham olmasını temenni ediyoruz.
Bu projelerin katma değerli çıktıları üreticilerimiz için yeni gelir kapıları oluşturur, özellikle kadınlarımızın ve gençlerimizin üretim süreçlerine daha fazla katılımını teşvik eder.
Sayın Valimiz, Sayın Kaymakamımız, değerli başkanlarımız ve müdürlerimiz başta olmak üzere 9. Safran Festivaline katkı sunan tüm kurum ve kuruluş temsilcilerine teşekkür ediyor, değerli misafirlerimize bereketli ve keyifli bir hasat günü diliyorum."
