SAFRANBOLU TURİZM PAYDAŞLARI ÇALIŞTAYI MERKEZİ VE KIRSAL TURİZM MEKAN YÖNETİMİ ÇALIŞMA GRUBU RAPORU HAZIRLANDI
Safranbolu Turizm Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Ahmet Gürbüz’ün başkanlığında düzenlenen, Safranbolu Turizm Paydaşları çalıştayı sona erdi.
Turizm Haftası etkinlikleri kapsamında 22 Nisan 2014 tarihinde Safranbolu Turizm Fakültesi'nde "Safranbolu Turizm Paydaşları Çalıştayı" gerçekleştirildi.
Safranbolu Turizminde aktif yer alan katılımcılardan oluşan grup görüşmeleri ve verdikleri katkılar sonucunda oluşturulan sonuç raporlarının sunulması ile sona erdi.
Safranbolu'da turizmin gelişimi ve büyümesinin önündeki engellerin belirlenmesi, geçmiş tecrübelerin gelecekteki etkili uygulamalara taşınması, deneyim, bilgi ve bakış açılarının paylaşılması, ulusal ve uluslararası düzeyde stratejilerin ve projelerin tasarımında ve uygulanmasında iletişim ve bilgi alışverişi ile işbirliği geliştirmesi için yapılan Safranbolu Turizm Paydaşları Çalıştayı sonuç bildirgesi yayınlandı.
Safranbolu turizmine yönelik programlar geliştirmede iletişim ve bilgi alışverişi sağlamak; turizme yönelik deneyim, bilgi ve bakış açılarını paylaşmak; geçmiş tecrübelerden öğrenilen dersleri ve gelecekteki etkili uygulamalara taşımak; ulusal ve uluslararası düzeyde stratejilerin ve projelerin tasarımında ve uygulanmasında işbirliği geliştirmek amaçları ile 22 Nisan 2014 tarihinde Karabük Üniversitesi Safranbolu Turizm Fakültesi’nde gerçekleştirilen "Safranbolu Turizm Paydaşları Çalıştayı" kapsamında Merkezi ve Kırsal Turizm Mekan Yönetimi Grubu şu tespit ve önerilerde bulundu.
Turizm ile ilgili danışmanlık hizmetleri yetersizdir. Bu bağlamda turizm danışma büroları sayıca artırılmalıdır. Safranbolu turizmine yakışır bir Turizm Danışma Bürosu hizmet binası inşası planlama çalışmalarına alınmalıdır.
Safranbolu turizmine yönelik planlama çalışmalarında konaklarda verilen hizmetlere yönelik standartlar oluşturulmalıdır.
Safranbolu turizmi yerli turistler boyutunda arzu edilen başarıyı sağlamıştır. Yabancı turistler düzeyinde de başarı sağlanmak isteniyorsa yurtdışı turizm fuarlarına katılım önemsenmelidir. Ancak, fuarlarda gereksiz broşür dağıtımından kaçınılmalıdır.
Safranbolu turizminde kültürel etkinlikler yetersizdir. Halkın ve ulusal basının katılımıyla Altın Safran Belgesel Film Festivali'nin yanısıra bağbozumu, çavuş üzümü, ve safran hasatı gibi halkın katılımını sağlayacak yeni etkinlikler düzenlenmelidir.
Turizm koordinasyon kurulu gibi tüm paydaşların katılımıyla oluşturulan turizmin geniş bir perspektifle değerlendirildiği (sorunlar, çözümler, hizmet standardı, denetim vb) bir üst danışma kurulun oluşturulması turizme yönelik çalışmaları verimli kılacaktır.
Safranbolu turizminin çeşitlendirilmesi adına yapılan faaliyetler, kültür turizminin gölgesinde kalmaktadır. Safranbolu tanıtılırken sadece evleri ve lokumu ile tanıtılıyor. Oysaki Safranbolu’nun daha birçok değeri bulunmaktadır. İncekaya Su Kemeri, kristal teras, kaya mezarları ve kanyonlar bunlardan bazılarıdır. Bağlar bölgesi turizm planlama çalışmalarına mutlaka dahil edilmelidir.
Safranbolu turizmine yönelik yürütme ve denetim çalışmalarında Valilik, Kaymakamlık ve Belediye bu işi daha çok sahiplenmedir. Özel sektörde turizme gereken desteği sağlamalıdır.
Belediye belgeli turizm işletmelerin denetimlerini belediye, Turizm işletme belgeli işletmeleri Karabük İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü yapmaktadır. Bu durum kurumlar arasında denetim boyutunda uyumsuzluk oluşturmaktadır.
Turistlerden gelen şikayetler direkt turizm danışmaya verilmekte ya da e-mail olarak turizm danışmaya gönderilmekte ise de turizm danışmanın şikayetler ve denetimler konusunda yaptırımı bulunmamaktadır. Şikayetler ilgili mercilere iletilmekte ise de çoğunlukla sonuçsuz kalmaktadır.
Safranbolu turizmine yönelik yatırım yapacak yatırımcılar, teşviklerle (indirimli elektrik kullanımı vb.) daha çok desteklenmelidir.
İl Özel İdare tarafından ayrılan turizm faaliyetlerine ayrılan ödenek yetersiz kalmaktadır.
Sivil Toplum Kuruluşlarının hazırladığı ve uygulamak için resmi kurumlara müracaat ettiği planlar göz ardı edilmemeli ve Sivil Toplum Kuruluşlarının turizme katılımı sağlanmalıdır.
Safranbolu turizmine yönelik bilimsel verilerin kamu kurumlarından toplanmasında sıkıntılar yaşanmaktadır.
Safranbolu’da turizm sezonu 12 ay olabilmektedir. Bununla birlikte, yaz aylarında özellikle yerli ve yabancı turist sayılarında artış görülmektir. Hafta sonları ve bayram tatillerinde yerli turist sayısı bütün yıla oranla daha fazladır. Yerli turistler daha çok hafta sonları 1 gece konaklamalı seyahatleri tercih etmektedirler.
Safranbolu’yu gezen turistler Turizm Danışmadan Safranbolu Rehberi almaktadırlar. Ancak rehber broşür niteliğindedir. Turistler Safranbolu’ya ait kitap almak istediklerinde alabilecekleri kitap yok denecek kadar azdır. Kaymakamlığımızca satışı da yapılacak şekilde Müze Kent Safranbolu kitabı tarzında İngilizce, Türkçe kitap hazırlanıp bastırılması, CD hazırlanması ihtiyacı bulunmaktadır.
Yenice Şeker Kanyonu ve Arberatium alanı Pınarbaşı Valla kanyonu, Düzce kanyonu, Hadrianapolis Antik Kenti (Eskipazar), Eflani Göletleri, Safranbolu Hacılarobası mevkii turistlere hizmet verecek şekilde sunulmalıdır. Özellikle, bu bölgelere yapılacak trekking, foto safari turları ve doğa sporları tarih turizmi ve ekoturizm kapsamında etkili faaliyetler olabilecektir.. Özellikle bu bölgelere ulaşım sorununun giderilmesi verimliliği artıracaktır.
Kongre turizmin geliştirilmesi de Safranbolu için önemli bir gelişme olacaktır
Karabük Valiliği öncülüğünde kurulmuş olan Batı Karadeniz Kalkınma Birliği olan BAKAB ile çevre illeri de kapsayan Turizm Kalkınma Planı geliştirilerek bölge turizm turları kapsamı ile değerlendirilebilir. Ancak zenginlik açısından lokomotif yine Safranbolu olmalıdır.
Tarihi Çarşı’da Kültür merkezi yapılması, burada folklor gösterileri, yöresel yemek yapımı çeşitli sergiler, konserler düzenlenerek, canlı performanslarla kültürümüzün turistlerle paylaşılması, kültür turizmi ile bilinen kentimizin değerini daha da artıracaktır.
Safranbolu ağırlıklı olarak kültür turizmine hizmet verdiği için bilinçli turlarla Safranbolu'nun gezilmesi sağlanmadır.
Geleneksel kültürün ritüellerinin yaşatılması için akşam eğlencelerinde somut olmayan kültürel mirasın( hamam, kına gecesi ve kışın oynanan oyun kültürleri ile folklorik kültürün canlandırılması vb.) drama edilmelidir.
Bisiklet, yürüyüş ve ekstrem sporlara ev sahipliği edecek parkurların hazırlanarak hizmet sektörüne sunulmalıdır.
Esnaflar, taksiciler, turizm sektöründe çalışan personele eğitim verilmesi ve Ticaret ve Sanayi Odası, Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Karabük Üniversitesi, Safranbolu Belediyesinin eğitimlerde yer alması yararlı olacaktır.
Trafik sorunu; Özellikle hafta sonları saat 18.00’dan sonra çarşı meydanında trafik karışmaktadır. Büyük tur otobüslerinin, şehir otobüs ve dolmuşlarının yolcu indirip bindirmesi ve diğer araçların rastgele park etmesi sorun oluşturmaktadır.
Temizlik sorunu; Bazı pansiyonlar işletme ve temizlik konularında oldukça yetersizdir. Denetimlerinin yapılarak gerekirse kapatılması yoluna gidilmelidir.
Yoğun dönemlerde rehber eksikliği nedeniyle sorun yaşanmaktadır.
Ziyaretçi memnuniyet anketleri sonuçlarına göre genel bir sıralama yapılacak olursa; en çok şikâyetler; Çevre gezileri için ulaşım sorunu, Turizm işletmelerinde yabancı dil bilen personel eksikliği dilek ve Şikayet Kutusu eksikliği giderilmelidir. Son teknolojik (cep telefonu, PC, tablet vb) şikayet uygulamalarını içeren şikayet mercileri oluşturulmalıdır.
Safranbolu’da turizm işletmeleri turistlerin kalış süresini uzatmak istiyorlarsa, işletmelerin 2.3.4. gün ikramı, %50 indirimler şeklinde promosyonlar uygulanmalıdır. Özellikle turistlerin gece yapabileceği eğlence faaliyetleri (hamam, kına gecesi, sıra gecesi vb) desteklemelidir
Bölgemize gelen turistleri otel, pansiyon ve mağazalar götüren kişiler (Hanutçu) ile gezintiye veya alışverişe çıkmış turistlerin satıcılar tarafından rahatsız edilmelerinin engellenmelidir.
İşletmelerde çalışan personellerin kılık, kıyafet ve görünümlerinin temiz, müşterilere karşı davranışlarının da olumlu olmasına itina gösterilmedir.
Engelsiz Turizmle ilgili olarak, gar, otogar gibi ulaşım noktaları ile mevcut yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal yapılarda engellilerin erişimine uygun hale getirilmesinin sağlanması hususunda gerekli önlemlerin alınmalıdır.
Turizm denetimi yapabilecek turizm zabıtası birimi oluşturulmalı
Safranbolu turizmi ile ilgili olarak belediye, kaymakamlık ve üniversite koordineli çalışmalıdır.
El Sanatları ve Yöresel ürün satışı yapılan yerlerde yöremize özgün ürünlerin satışının yapılmasına özen gösterilerek aynı türdeki ürünlerin fiyatlarında tutarlılık olmasının sağlanmalıdır.
Safranbolu’yu iyi anlatabilecek rehberler önemli bir ihtiyaçtır. Seyahat acentaların rehberleri Safranbolu konusunda yeterli değildirler. Bu durum turistlerin iki saatte çarşı bölgesini gezerek Amasra ve Kastamonu bölgelerine gitmelerine neden olmaktadır.
Safranbolu turizminin gelişimine yönelik fuar, çalıştay, festival vb. organizasyonlarda hem akademik, hem kurumsal, hem ticari kesim hem de sivil toplumun koordineli şekilde desteği ile yer alınmalıdır.
Safranbolu turizmine yönelik tanıtım broşürleri ortak akılla oluşturulmalı ve konaklama işletmeleri resepsiyonlarında belirli bir standarda dağıtımı sağlanmalıdır.
İşletmelerin denetiminde bir standart oluşturulabilmesi için Kontrol Listesi (Check List) oluşturulmalı ve kullanılmalı ve bu listelerin denetçi kurumlara ve işletmelere dağıtımı sağlanmalıdır. Bu şekilde denetleyen de denetlenen de denetim standardı hakkında bilgi sahibi olabilecektir.
Sonuç olarak Safranbolu turizmi ile ilgili öneri ve beklentilerimizin gerçekleşebilmesi için Safranbolu turizmine yönelik kısa, orta ve uzun vadeli planlama çalışmalarını kapsayacak bir Turizm Master Planı'nın hazırlanması yararlı olacaktır. Turizme yönelik çalışmalarının bu master planındaki öncelik sırasına göre gerçekleştirilmesi Safranbolu destinasyonunu daha ileriye taşıyabilecektir.
Çalışma grubunda yer alan; Doç. Dr. Ünal Özdemir, Yrd. Doç.Dr. Nurettin AYAZ, Feride Demiralp, Arzu Açıkgöz, Safiye Partal, Zülfiye Eraslan Özcan, Cemalettin Börekçi, İsmail Şahinbaş, Nurten Özdemir, Cemil Belder, ve Mehmet İnce’ye katkılarından dolayı çok teşekkür ederim.
